Teknoloji Mobil ve Trendler: Anoreksiya: Tartının Göstermediği Gerçekler! Kaç Kilonun Altı Değil, Nedenleri ve Kurtulma Yolları

Anoreksiya Nervoza: Bir Kilonun Çok Ötesinde Bir Hastalık

Anoreksiya Nervoza, ne yazık ki çağımızın en ciddi yeme bozukluklarından biridir. Genellikle "çok zayıf olmak" ile eşleştirilse de, bu hastalık sadece beden ağırlığıyla ilgili değildir; kişinin beden algısı, kontrol hissi ve psikolojik durumuyla derinden bağlantılıdır. Peki, anoreksiya hastaları kaç kilodadır? Kaç kilonun altı anoreksiya sayılır ve bu rahatsızlığın altında yatan gerçekler nelerdir?

Anoreksiya Nervoza'da Beden Ağırlığı ve Tanı Kriterleri

Anoreksiya Nervoza tanısı konulurken kişinin beden ağırlığı önemli bir gösterge olsa da, tek başına yeterli değildir. Amerikan Psikiyatri Birliği'nin ruhsal bozukluklar tanı rehberi olan DSM-5'e (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition) göre anoreksiya tanısı için temel kriterlerden biri, kişinin yaş ve boyuna göre sağlıklı kabul edilen en düşük normal kilonun altında olmasıdır.

Bu durum genellikle Vücut Kitle İndeksi (VKİ) ile değerlendirilir. VKİ, bir kişinin kilosunun (kilogram cinsinden) boyunun karesine (metre cinsinden) bölünmesiyle elde edilen bir değerdir.

• Normal VKİ Aralığı: 18.5 - 24.9 kg/m²
• Zayıf (Düşük Kilo) VKİ Aralığı: 17.0 - 18.4 kg/m²
• Orta Derecede Zayıf (Belirgin Düşük Kilo) VKİ Aralığı: 16.0 - 16.9 kg/m²
• Aşırı Derecede Zayıf (Ciddi Düşük Kilo) VKİ Aralığı: 15.9 kg/m² ve altı

Anoreksiya Nervoza tanısı için genellikle kişinin VKİ'sinin 17.0 kg/m²'nin altında olması, yani "düşük kilo" kategorisinde yer alması beklenir. Ancak, ergenler ve gelişmekte olan bireyler için tanı kriterleri daha esnektir ve beklenen gelişimsel kilo alımının durması veya kilo kaybı da dikkate alınır.

Önemli Not: 

Bir kişinin VKİ'si düşük olsa bile, tek başına bu durum anoreksiya tanısı koymak için yeterli değildir. Tanı için aşağıdaki diğer kritik kriterler de göz önünde bulundurulur:

• Kilo Almaktan veya Şişmanlamaktan Yoğun Korku: 

• Kişi, mevcut düşük kilosuna rağmen kilo almaktan veya şişmanlamaktan aşırı derecede korkar.

• Beden Ağırlığı veya Şekliyle İlgili Bozuk Algı: 

• Kişi, kendi vücut ağırlığını veya şeklini çarpık bir şekilde algılar. Örneğin, çok zayıf olmasına rağmen kendini şişman hissedebilir. Beden algısı üzerindeki bu bozukluk, hastalığın en belirgin ve en zorlayıcı yönlerinden biridir.

• Mevcut Düşük Kilonun Ciddiyetini İnkar Etme: 

• Kişi, kilosunun veya durumunun ciddiyetini kabul etmeyebilir, hatta bu durumu inkar edebilir.

Anoreksiya Nervoza'nın Altında Yatan Nedenler: Neden Sadece Kilo Değil?

Anoreksiya Nervoza, biyolojik, psikolojik ve sosyokültürel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Kişinin düşük kilosu sadece buzdağının görünen kısmıdır.

• Kontrol Duygusu: 

• Birçok anoreksiya hastası için yemek ve kilo üzerindeki kontrol, hayatlarındaki diğer alanlarda (okul, aile, ilişkiler) hissettikleri kontrolsüzlük duygusunu telafi etme çabası olabilir.

• Mükemmeliyetçilik ve Yüksek Beklentiler: 

• Mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip bireylerde daha sık görülebilir. Kendi içlerindeki yüksek standartlar ve beklentiler, beden imajına da yansıyabilir.

• Duygusal Zorluklar: 

• Depresyon, anksiyete bozuklukları, travma geçmişi gibi duygusal ve psikolojik sorunlar, yeme bozukluğunun tetikleyicisi veya eşlikçisi olabilir.

• Toplumsal ve Medya Baskısı: 

• İnce ve idealize edilmiş beden algısının medya ve moda endüstrisi tarafından sürekli empoze edilmesi, özellikle gençler üzerinde ciddi baskı oluşturabilir.

• Genetik Yatkınlık: 

• Ailede yeme bozukluğu veya diğer ruhsal hastalık geçmişi olan bireylerde risk daha yüksek olabilir.

Anoreksiya Nervoza'nın Tehlikeleri ve Neden Müdahale Gerekir?

Anoreksiya Nervoza, kişinin hayati organlarını tehdit eden ciddi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Kalp Problemleri: 

• Kalp ritim bozuklukları, kalp yetmezliği riski.

• Kemik Erimesi 

• (Osteoporoz): 

• Özellikle genç yaşta başlayan hastalarda kalıcı kemik hasarı.

• Böbrek Yetmezliği: 

• Sıvı ve elektrolit dengesizlikleri nedeniyle.

• Saç Dökülmesi, Cilt Kuruluğu, Tırnak Kırılması: 

• Beslenme yetersizliğine bağlı olarak.

• Hormonal Dengesizlikler: 

• Adet düzensizlikleri veya durması (amenore).

• Anemi (Kansızlık): 

• Yetersiz beslenme nedeniyle.

Bu fiziksel risklerin yanı sıra, anoreksiya Nervoza depresyon, anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluklar ve intihar riski gibi ciddi psikolojik sorunları da beraberinde getirebilir.

Ne Zaman Yardım Almalı ve Nasıl Destek Olmalı?

Eğer kendinizde veya çevrenizdeki birinde anoreksiya Nervoza belirtileri (düşük kilo, yiyecek kısıtlaması, aşırı egzersiz, beden algısı bozukluğu, kilo almaktan korkma) fark ederseniz, profesyonel yardım almak hayati önem taşır. Bu hastalık, irade gücüyle tek başına aşılabilecek bir durum değildir ve mutlaka multidisipliner bir tedavi yaklaşımı gerektirir.

Tedavi genellikle:

• Psikoterapi: 

• Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve aile terapisi etkilidir.

• Tıbbi Takip ve Beslenme Danışmanlığı: 

• Kilo stabilizasyonu ve beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi için doktor ve diyetisyen desteği.

• Gerekirse İlaç Tedavisi: 

• Eşlik eden depresyon veya anksiyete gibi durumlar için.

Anoreksiya Nervoza, erken müdahale ile iyileşme şansı olan bir hastalıktır. Toplum olarak bu konuda farkındalığı artırmak, doğru bilgileri yaymak ve destekleyici bir ortam sağlamak hepimizin sorumluluğudur.